Poprawne działanie układu hamulcowego jest chyba najważniejszym z układów w samochodzie. Poprawne działanie całego układu ma gwarantuje bezpieczeństwo podróżujących, pieszych oraz innych użytkowników dróg publicznych.
Wielu właścicieli stara się uniknąć wszelkich rozterek i problemów związanych z samodzielną wymianą klocków i decyduje się na oddanie pojazdu do serwisu. Bynajmniej takie oto posunięcie gwarantuje, że zlecona wymiana będzie zrealizowana fachowo i w dobrej cenie. Nie jest to bolączka związana z małymi, domowymi warsztatami, prowadzonymi przez klasycznego „Janusza mechanika”, ale i dużymi, mającymi się za profesjonalne, serwisami. Zupełnie w innych kategoriach należy rozpatrywać usługi wykonywane przez ASO, gdzie cena pracy mechanika waha się od 100 do 200 zł! Jest to znaczny koszt, szczególnie że prace przy układzie hamulcowym trwać mogą nawet kilka godzin, a cena usługi nie obejmuje kosztów części! Dobrym przykładem jest tutaj następująca sytuacja: średni koszt zakupu fabrycznych okładzin ciernych wraz z wymianą w Autoryzowanym Serwisie Obsługi wynosi ponad 300 złotych. Jest to więc istotna przesłanka dla wielu osób, aby zabrać się samodzielnie za wymianę tych elementów. Klocki hamulcowe trzeba bezwzględnie wymienić, gdy ich grubość spadnie poniżej 1,5 milimetra. W wielu samochodach obecne są specjalne czujniki (elektroniczne albo mechaniczne), które same wskazują na moment wymiany. W trakcie wymiany dobre zwracać uwagę na stan tarcz hamulcowych. Można to zrobić w bardzo prosty sposób, poprzez kontrolę krawędzi. Gdy krawędź jest zbyt duża, wtedy należy stoczyć rant lub też wymienić całą tarczę. Ogólnie przyjmuje się, iż w trakcie co drugiej wymiany klocówka dokonuje się wymiany tarcz hamulcowych.
Żeby wymienić klocki hamulcowe potrzeba nowego zestawu okładzin, które są odpowiednio dobrane do samochodu. Wymian tych podzespołów dokonuje się parami. Do przeprowadzenia prac potrzebny będzie także smar miedziowy, klucze, kobyłki i lewarek. Do oczyszczenia powierzchni tarcz idealnie nada się ściągacz, ale w tym celu wykorzystać można także szczotkę drucianą albo rurkę. Gdy dysponujemy wszystkimi potrzebnymi rzeczami, można się bez problemu zabrać za wymianę!
Pierwszą czynnością jest zabezpieczenie pojazdu przed stoczeniem się. Wykorzystujemy do tego kliny albo po prostu drewniane klocki, które podkładamy pod koła. Następnie luzujemy śruby koła, którym będziemy się zajmować, i za pomocą lewarka czy podnośnika unosimy pojazd. Gdy już oderwaliśmy koło od ziemi, możemy dla pewności podstawić kobyłkę, aby samochód podczas pracy nie spadł z lewarka podczas ewentualnego „szarpania się”. Kolejnym krokiem jest zdjęcie koła.
Wymiana klocków hamulcowych w pięciu krokach:
Krok 1
Na początku należy zabezpieczyć samochód przed przesunięciem się w trakcie wymiany okładzin. Pomocne tutaj są specjalne kliny, ale w przypadku samodzielnej wymiany wykorzystać można także klocki drewniane. Wkładając te elementy pod koła dokonujemy blokady samochodu. Następnym etapem jest poluzowanie śrub koła (należy to zrobić jeszcze przed podniesieniem pojazdu) i wykorzystując podnośnik albo lewarek podnoszę pojazd. Gdy koła są już w powietrzu, można zabezpieczyć stabilność nadwozia kobyłką, aby nie pojazd nie ześlizgnął się z lewarka w wyniku drgań. Na końcu zdejmujemy koło.
Krok 2
Z użyciem klucza (dobry będzie tutaj klucz nasadowy albo płaski) odkręca się powoli zacisk. Należy liczyć się z tym, iż śruby umiejscowione od strony nadkola będą zapieczone. Dobrze sprawdza się w tej sytuacji uniwersalny płyn techniczny, jak choćby popularny WD-40.
Krok 3
Ostrożnie zdejmuje się zacisk i odkłada się go w bezpieczne miejsce. Nie można dopuścić do tego, aby zacisk wisiał na przewodzie hamulcowym. Dobrze jest go podwiesić za pomocą sznurka czy drutu. W obrębie zacisku zlokalizowany jest tłoczek, trzeba pamiętać o jego cofnięciu. Kolejno tłoczek wsuwa się w obręb zacisku, aby umożliwić umiejscowienie nowej okładziny.
Co zrobić z tłoczkiem?
Wciśnięcie tłoczka może nastręczyć pewnych trudności. Pomóc nam może tutaj jakieś narzędzie (ściągacz, klucz etc.). Jeśli brakuje nam odpowiedniego narzędzia to można spróbować ręcznie wcisnąć tłoczek. Trzeba jedynie oprzeć rękę na zacisku i pchać w ten sposób cofając tłoczek. Dla niewprawionych osób może być to trudne, gdyż wymaga to przyłożenia znacznej siły. Niekiedy można spotkać się z sytuacją, iż tłoczek jest unieruchomiony i trzeba dokonać jego wymiany. Po ponownym montażu tłoczka można usprawnić jego działanie przy użyciu specjalnego smaru do tłoczków. Ważna jest także weryfikacja tłoczka i jego osłony pod kątem ewentualnych uszkodzeń.
Krok 4
Po wykonaniu powyższych prac w jarzmie umieszczone są okładziny cierne wraz z zawleczkami. Zawleczki zabezpieczają klocki przed przemieszczeniem się i w trakcie wymiany konieczne jest ich odczepienie. Po odczepieniu wystarczy je zwyczajnie wyjąć. Przed przełożeniem nowego zestawu klocków w pewnych sytuacjach konieczne może się okazać przełożenie starych blaszek mocujących. Czynnością, która winna poprzedzać wymianę okładzin powinno być także oczyszczenie papierem ściennym albo specjalną szczotką zacisku, a w szczególności jego gniazd. Ma to znaczenie, gdyż powierzchniowa część jarzma musi pozostawać gładka. Smar miedziowy przyda się do zabezpieczenia prowadnic elementów ciernych. Uchroni to prowadnice przed zapieczeniem i poprawi ich ruch. Trzeba mieć się w tutaj na baczności i nie pokryć smarem powierzchni ciernych!
Krok 5- Finał
Gdy już uda się nam zamontować nowe okładziny, to można zabrać się za zamontowanie z powrotem zacisku – odwrotnie niż go ściągaliśmy. Po zamontowaniu zacisku przykręca się dwie śruby mocujące. Następnie należy przykręcić koło z użyciem naszego klucza. W dalszej kolejności trzeba koniecznie unieść samochód i zdjąć go z kobyłek. Po opuszczeniu pojazdu dokręcamy śruby i odblokowujemy koła.
Po zakończeniu prac trzeba usiąść za kierownicą i kilkukrotnie przed uruchomieniem silnika wcisnąć pedał hamulca. Czynność powtarzamy, aż pedał zrobi się twardy. Trzeba to zrobić, aby przesunąć ustawienie tłoczka w stronę klocków.
Istotne informacje!
Układ hamulcowy to nie tylko klocki i tarcze. Nowo ułożone okładziny muszą się odpowiednio ułożyć i przysłowiowo dotrzeć. Nie można świeżo po wymianie klocków ostro hamować. Dobrym pomysłem jest kilkukrotne rozpędzenie się samochodem i delikatne go wyhamowanie. Należy to jednak przeprowadzać wyłącznie w bezpiecznym miejscu! Należy także pamiętać o tym, że nie w każdym modelu auta wymiana okładzin jest taka prosta. W niektórych to modelach niemieckich samochodów najpierw trzeba odłączyć elektryczną pompę płynu hamulcowego.
Poświęćmy temu jednak trochę czasu i zróbmy to dobrze – to układ, który przecież musi działać zawsze poprawnie.
W nowszych modelach samochodów koniecznością może się okazać podłączenie komputera do auta, aby odsunąć okładziny od tarcz hamulcowych. Przed wymianą należy więc dokładnie sprawdzić, w jaki sposób działa układ hamulcowy w naszym aucie!
Skuteczna wymiana okładzin nie jest niczym trudnym. Praktycznie każdy amator motoryzacji i entuzjasta samodzielnych napraw bez większych trudów przeprowadzi tą czynność. Dobrze jest jednak zrobić to powoli i starannie. Hamulce to w końcu podstawowy gwarant bezpieczeństwa na drodze!